Petrol Fiyatlarında Dalgalanma

ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya’dan ithal edilen petrol ve doğal gazı yasaklayacaklarını açıkladı.

ABD ve Birleşik Krallık'ın ambargo kararı Rus ham petrol ve petrol ürünleri ihracatının yaklaşık %3'ünü etkileyecektir. Rusya toplam ham petrol ve petrol ürünleri ihracatının yaklaşık %40'ını Avrupa'ya yaptığını göz önünde bulundurduğumuzda, Avrupa ülkelerinin ambargo uygulaması durumunda yasaklamanın etkisi daha yüksek olacaktır.

Söz konusu kararın ardından gün içerisinde en düşük 125 doları gören brent petrol fiyatı, 133 dolar seviyesine kadar yükselmiştir.

Rus petrolüne yönelik yasağın, ABD'de galon başına 4 doların üzerine çıkan benzin fiyatlarını daha da artışını beraberinde getirebilir.

Rus petrolüne alternatif üretmek için Venezuela'nın yanı sıra Suudi Arabistan ve İran ile görüşülerek boşluk doldurulmaya çalışılması beklenmektedir.

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak ise, Rus petrolüne yönelik bir ambargonun piyasalarda "felakete" neden olacağını belirterek, "Petrolün varil fiyatı 300 doların üstüne çıkabilir." ifadesini kullandı.

JP Morgan, Brent Petrol'ün 2022 yılı sonunda 185$ seviyesine ulaşabileceği öngörüsünde bulunmuştur.

Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşa tepki olarak pek çok enerji şirketi Rusya'da operasyonlarını durdurduklarını açıklamıştır. Savaşın başından bu yana Equinor, BP, ExxonMobil, Shell, TotalEnergies, ENI, OMV, IOG, Wintershall Dea, Siemens Energy, Trafigura gibi büyük enerji şirketleri Rusya'daki yatırımlarından çekilme kararı almıştır.

Petrol fiyatları, Rus petrol arzında kesinti yaşanacağına ilişkin endişelerinin hafiflemesi ve Uluslararası Enerji Ajansı'nın üye ülkelerin acil durum rezervlerinden piyasaya daha fazla petrol sunmaya hazır olduklarına ilişkin haberler ile gerilemeye başlamıştır. Birleşik Arap Emirlikleri'nin Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerden oluşan OPEC+ grubuna üretimi artırma çağrısında bulunacağına ilişkin haberler sonrası düşüşü hızlandırmıştır.

ABD Başkanı Joe Biden'ın yaptırım açıklaması sonrasında 140 dolar seviyesine kadar yükselen petrol fiyatları, arz artışı ve Zelensky'nin NATO'ya üye olmayabiliriz şeklinde açıklaması ile 110 dolar seviyesine kadar gerilemiştir.

Brent petrol fiyatlarındaki artışın Türkiye Ekonomisine enflasyon ve cari açık etkisi şu şekildedir.

1.10.2021 Brent Petrol 79$
10.3.2022 Brent Petrol 115$
%45 artış.

Brent Petrolde yaşanan her %10'luk artış enflasyona (TÜFE) etkisi 1,5 puandır. %45'lik artış, TÜFE'ye %6,75 artış etkisi göstermiştir.

Brent Petroldeki her 10$'lık artış cari açığa ek 4 milyar $ maliyettir. 1 Ekim 2021 tarihinden 10 Mart 2022 tarihine kadar yaşanan 35$ artış, cari açığa ek 14 milyar$ maliyet getirmiştir.

RAHMİ İNCE KARA